Những hạn chế trong chính sách hiện tại
Theo Luật Nhà ở 2014, từ ngày 1/7/2015, các nhà đầu tư chỉ được triển khai dự án nhà ở thương mại trên đất có quyền sử dụng là đất ở. Quy định này được cho là gây khó khăn trong việc phát triển các dự án, đặc biệt tại những khu vực mới, chưa có sẵn quỹ đất ở.
Để tháo gỡ, Chính phủ đã đề xuất Quốc hội cho phép thí điểm chính sách mới trong 5 năm. Theo đó, nhà đầu tư có thể thỏa thuận nhận quyền sử dụng các loại đất khác như đất nông nghiệp hoặc phi nông nghiệp để triển khai dự án nhà ở thương mại.
Quan điểm trái chiều từ các đại biểu
Một số đại biểu lo ngại rằng việc ưu tiên cho nhà ở thương mại có thể dẫn đến lãng phí, khi thực tế tại nhiều địa phương, không ít khu đô thị mới xây dựng xong nhưng không có người ở. Ông Nguyễn Công Long, Ủy viên Ủy ban Tư pháp, nhấn mạnh rằng giá bất động sản hiện nay tăng cao khiến người thu nhập thấp, công chức và viên chức khó tiếp cận được nhà ở. Ông cho rằng chính sách mới cần chú trọng đến việc phát triển nhà ở xã hội – phân khúc đáp ứng nhu cầu thực tế của người dân thu nhập thấp.
Đồng quan điểm, ông Đỗ Huy Khánh, Ủy viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, cũng chỉ ra rằng nhiều khu đô thị bỏ hoang là minh chứng cho việc thiếu sự cân nhắc trong quy hoạch. Ông đề nghị ưu tiên quỹ đất và chính sách chuyển đổi cho nhà ở xã hội, nhằm giải quyết nhu cầu cấp thiết của người lao động.
Lo ngại về tiêu cực và đề xuất giải pháp
Nhiều đại biểu cũng bày tỏ quan ngại về nguy cơ đầu cơ đất đai, tình trạng gom đất nông nghiệp để chờ tăng giá, hoặc hợp thức hóa sai phạm trong chuyển đổi đất. Để hạn chế, các đại biểu đề nghị Chính phủ cần đưa ra quy định chặt chẽ hơn, đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình thực hiện.
Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Đỗ Đức Duy khẳng định, việc thí điểm lần này nhằm mở rộng các hình thức tiếp cận đất đai, tạo điều kiện cho các dự án nhà ở thương mại dưới 20 ha được triển khai thuận lợi. Tuy nhiên, các dự án vẫn phải tuân thủ quy hoạch sử dụng đất và không ảnh hưởng đến an ninh lương thực, diện tích đất trồng lúa hay rừng.
Hướng tới giải pháp bền vững
Dự thảo nghị quyết cũng quy định rõ các điều kiện để được tham gia thí điểm, bao gồm quy trình chặt chẽ để kiểm soát tham nhũng và trục lợi chính sách. Dự kiến, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua nghị quyết này vào ngày 30/11.
Chính sách này mở ra cơ hội tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, nhưng cần thực hiện cẩn trọng, đảm bảo cân bằng giữa phát triển kinh tế và nhu cầu thực tế của người dân.