Đề xuất sớm áp thuế đối với người sở hữu nhiều bất động sản và đất đai

Kiến nghị chính sách thuế cho bất động sản

Đoàn giám sát của Quốc hội đã kiến nghị cần sớm ban hành chính sách thuế dành cho người sở hữu nhiều nhà đất và những trường hợp bỏ hoang bất động sản.

Thảo luận báo cáo tại Quốc hội

Tại phiên họp, Quốc hội đã thảo luận về báo cáo của đoàn giám sát cùng với dự thảo Nghị quyết liên quan đến quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội trong giai đoạn 2015-2023.

Vai trò của thuế trong phát triển bền vững thị trường bất động sản

Báo cáo của đoàn giám sát nhấn mạnh rằng thuế là một giải pháp trung và dài hạn để thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường. Kiến nghị được đưa ra yêu cầu Chính phủ nghiên cứu và ban hành luật thuế mới, trong đó đánh thuế cao đối với:

  • Người sở hữu nhiều bất động sản
  • Đất đai không được sử dụng hoặc bỏ hoang

Đảm bảo tái phân phối thu nhập và nguồn thu hợp lý

Chính sách thuế cần đảm bảo mục tiêu tái phân phối thu nhập và tạo nguồn thu hợp lý cho ngân sách. Đoàn giám sát đề xuất tham khảo kinh nghiệm quốc tế và điều chỉnh theo tình hình kinh tế - xã hội Việt Nam. Ngoài ra, cần hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký tài sản để tích hợp với các hệ thống khác.


Những bất cập trên thị trường bất động sản giai đoạn 2015-2023

Cơ cấu sản phẩm bất động sản chưa hợp lý:
Thị trường địa ốc phát triển mạnh với nhiều loại hình mới như căn hộ du lịch (condotel), biệt thự nghỉ dưỡng và officetel. Bộ Xây dựng đã thẩm định gần 100.000 căn condotel và officetel, cùng hàng chục nghìn căn khác được các địa phương thẩm định.
Đến năm 2021, cả nước có hơn 5.000 dự án với tổng vốn đầu tư vượt 4,5 triệu tỷ đồng. Tuy nhiên, hầu hết các dự án tập trung vào phân khúc cao cấp, trong khi rất ít sản phẩm phù hợp với người thu nhập thấp.

Suy giảm nguồn cung năm 2022-2023:
Trong giai đoạn này, nguồn cung sụt giảm mạnh, đẩy giá bất động sản tăng cao vượt khả năng chi trả của nhiều người dân. Ở Hà Nội và TP.HCM, hầu như không còn chung cư có giá phù hợp với thu nhập của đại đa số người dân.

Vướng mắc pháp lý và đình trệ dự án

  • Hà Nội: Có 404 dự án gặp khó khăn, trong đó gần 40% đã được giải quyết. Thực tế cho thấy, 2-3 năm gần đây, tốc độ triển khai dự án tại Thủ đô chậm lại và rất ít dự án mới được phê duyệt.
  • TP.HCM: 220 dự án vướng mắc, trong đó 35% đã được xử lý. Thành phố còn 30 dự án ngừng thi công và 56 dự án chưa được khởi công.

Tình trạng bất động sản cao cấp thừa, nhà ở bình dân thiếu

Thị trường ghi nhận tình trạng dư thừa các dự án nhà ở cao cấp, trong khi phân khúc nhà ở xã hội và nhà ở bình dân lại thiếu hụt nghiêm trọng. Hầu hết các địa phương không đạt chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội.
Ví dụ:

  • Hà Nội: Hoàn thành 9% chỉ tiêu nhà ở xã hội.
  • TP.HCM: Hoàn thành 19% chỉ tiêu.

Đề xuất của Bộ Xây dựng về đánh thuế bất động sản

Bộ Xây dựng đã từng đề xuất đánh thuế nhằm hạn chế tình trạng đầu cơ và kiểm soát giá nhà đất tăng cao. Bộ Tài chính cũng ủng hộ đề xuất này, mặc dù một số chuyên gia lo ngại rằng chính sách này có thể khiến giá bất động sản tăng thêm. Tuy nhiên, Bộ Xây dựng khẳng định rằng thuế không làm tăng giá nhà mà sẽ hạn chế đầu cơ và làm giá cả minh bạch hơn.

Ý kiến từ người dân về đánh thuế nhà thứ hai và bỏ hoang

Kết quả thăm dò của VnExpress cho thấy gần 70% độc giả ủng hộ việc đánh thuế bất động sản thứ hai và các trường hợp bỏ hoang. Dù chính sách thuế này đã được đề cập trong suốt 15 năm qua, nhưng việc triển khai còn gặp nhiều trở ngại do:

  • Lo ngại tác động tiêu cực đến thị trường
  • Chưa đủ quyết tâm chính trị để thực hiện

Giải pháp điều tiết thị trường và đa dạng hóa sản phẩm

Đoàn giám sát nhấn mạnh sự cần thiết phải điều tiết thị trường để tránh tình trạng phát triển quá nóng hoặc đóng băng. Chính phủ cần:

  • Tăng cường đa dạng hóa sản phẩm bất động sản phù hợp với nhu cầu người dân.
  • Đưa ra biện pháp ngăn chặn đầu cơ và thao túng giá, đặc biệt trong các phiên đấu giá đất.